MUN Terimleri Neledir?

MUN Terimlerinin Türkçe Karşılığı, Dilay YILDIZ. Günümüz MUN camiasında Türkçe komiteler, İngilizce komitelere nazaran daha az sayıya sahip olmasına rağmen özellikle yeni başlayanlar için terimlerin yalnızca İngilizce açıklamalarını değil Türkçe açıklamalarını da bilmek komite işleyişini daha rahat kavramanıza yardımcı olacaktır.

Abstain: Çekimser, çekimser oy kullanmak. Komite içi yoklama (roll-call) alınırken burada ve oyluyor derseniz çekimser oy kullanma hakkınızdan vazgeçmiş olursunuz.

Agenda Item: Gündem Maddesi, komite oturumlarında ele alınacak maddeler.

Amendment: Yasa değişikliği, daha oylanmamış olan taslak çözüm kağıdında yapılacak değişiklik talebidir. Çözüm sürecinde fikir birliğini güçlendirmek için delegelerden çözüm maddelerinin belirli kısımlarını politikalarına göre düzenlemelerine izin verilir ve delegeler yasa değişikliği talebinde bulunabilir. Bu talepler komitelerde oylanır. Talep oy çoğunluğuyla kabul edilirse madde istenilen şekilde değiştirilir. İki tür yasa değişikliği vardır:

Dostça yasa değişikliği: Taslaktaki değişikliğin taslağın ana imza sahipleri, yardımcı imza sahipleri ve sponsorlar tarafından kabul edilen veya taslağın lehine yapılan değişikliklerdir.

Dostça olmayan yasa değişikliği: Taslaklardaki değişikliğin taslağın ana imza sahipleri, yardımcı imza sahipleri ve sponsorlar tarafından kabul edilmeyen, komitede oylanması gereken veya çözüm kağıdının alehine yapılan değişikliklerdir.

Caucus: Oturum, delegelerin genel konuşmacı listesine bağlı kalmadan, belirli süre içinde spesifiklenmiş bir konuya bağlı tartışma ortamıdır. 3 çeşittir:

Düzenli Oturum: Delegelerin kişi başına indirgenmiş süre zarfında konu hakkında konuşmasıdır.

Düzensiz Oturum: Delegelerin özgürce tartışabildiği oturum.

Yarı Düzenli Oturum: Kişi başı sürenin olmadığı herkesin birebir konuşabildiği, komite başkanının delegelere söz vererek değil, delegelerin kendileri konuştuğu oturumdur.

Chairperson: Komite başkanı, komite içi düzeni sağlayan, tartışmaları yöneten ve komitenin pürüzsüzce ilerlemesinden sorumlu olan kişi.

Clause: Madde, yazılan çözüm kağıdında yapılması gereken ve yapılacak olan eylemi açıklayan paragraf.

Giriş maddeleri: Taslak çözüm kağıdının girişini oluşturan ve bu maddelerin neden komite tarafından ele alındığını ve konunun geçmişini, konu alanında yapılan faaliyetleri dile getiren ifadelerdir.

Eylem maddeleri: Giriş bölümünde ele alnınan sorunların çözüm önerilerini barındırır. Eylem odaklıdır.

Motion: Talep, komiteye sunulan istek.

Point: Konu başlığı, bir soru sormak veya bir konuya değinilmesi istenildiğinde kullanılır. 3 tür konu başlığı vardır:

• Kişisel ayrıcalık, kişisel bir şey söyleneceği zaman kullanılır.
• Parlamenter Soruşturma, prosedür hakkında bir şey söyleneceği zaman kullanılır.
• Emir

Resolution: Yasa Tasarı Önergesi, komitenin son ürünüdür. Ne tür değişiklikler yapılması istendiğinden, hangi eylemlerde nasıl bulunulacağını söyler ve işleyişten bahseder. Komite oturumları sırasında temelleri atılır. Komite sonunda tamamlanır ve uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir.

Second: Destek vermek, bir önerge yazıldığı zaman desteğe ihtiyac duyar. Bir önergenin yürürlüğe girmesi için komite içi çoğunluğun destek vermesi gerekir.

Speakers List: Konuşmacı listesi, hangi temsilcilerin hangi sırayla konuşacağının listesidir.

Suspend: Ara vermek, toplantıyı geçici süreliğine askıya almak.

Adjourn: Kapatmak, sadece son oturum biterken kullanılır. Bu oylama oturumun kapanış oylamasıdır. Sonraki yıla kadar oturum ertelenir.

Working Paper: Ön rapor, delege veya delegeler tarafından yazılan ve komiteye sunulan belgedir.

Yield: Sözü devretmek.

 

Dilay Yıldız

MUNTurkey.com Yazarı

Email:

dilay.yildiz@munturkey.com