Delegelikten Genel Sekreter Müsteşarlığına Adım Adım Giden Yol Merve Ceren ÇIRAĞ

Delegelik Nedir?

Öncelikle doğru ve detaylı olarak bilinmesi gereken ‘’delege’’liğin ne anlama geldiğine bir bakalım. ‘’Delege, delegelik nedir?’’ Ülke, devlet, parti, sendika vb. kuruluşları temsil eden kişiye denir. Ayrıca elçi, murahhas anlamları da vardır. İngilizce’de “delegate, representative’’ olarak kullanılır. MUN konferanslarında ise bu kelime; bir ülkeyi, devleti temsil eden elçi olarak anlamlandırılır.
MUN konferanslarının ‘’akademik’’ ayağında bulunmak istiyorsanız delegelik tam da size göre. Bir konferansa katılmak için başvuru yaptığınızda sizden ‘’ülke’’ seçmeniz beklenir. Bunun sebebi, o ülkeyi temsil eden ‘’elçi’’ görevinde bulunmanız gerekmesidir. Delege olduğunuzda yapmanız gereken ‘’komite başkanı’’nın dediklerine uyarak komiteyi ayakta ve dinç tutmaya çalışmaktır. Bunu da yaptığınız konuşmalar, sorduğunuz sorular, yazdığınız genel senet ve ‘’müzakere’’ler sonucu yapmış olursunuz. Delegelerden beklenen en önemli şeylerden biri,komite oturumlarına ve müzakerelere aktif bir şekilde katılmalarıdır.

 

Delegelik Yapıldıktan Sonra Hangi Pozisyona Geçilebilir?

Katıldığınız konferanslarda göstermiş olduğunuz aktiflik ve başarılar sizi her zaman bir adım öteye taşıyacaktır, bundan emin olun.
Kazandığınız ödüllerin (mansiyon, en aktif delege, en seçkin delege / mention, outstanding delegate, best delegate) burada çok önemli bir rol üstlendiğini belirtmeden geçmemeliyiz. Ödüller, delegelik yapmış olduğunuz komite ve katılmış olduğunuz konferansta sizin ne kadar başarılı, bilgili, hakim ve aktif olduğunuzun en önemli yazılı kanıtlarından biridir.

Delegelikle başlayıp yaptığınız işi büyüterek farklı pozisyonlara taşıyabilirsiniz. Katılmış olduğunuz konferans ve yapmış olduğunuz delegelik sayısı arttıkça gözle görülür bir farkla prosedür ve işleyişe hakim olmaya başlarsınız. Delege ne yapar, komite başkanının rolü ne, adminlerin görevi ne vb. soruların cevabını almış oluyorsunuz. Prosedür ve işleyiş, MUN konferanslarının can parçasıdır. Neyin ne zaman yapılacağını öğrenmeniz çok önemlidir. Örnek vermek gerekirse genel senetin ne zaman yazılacağı, müzakerelerin nasıl ilerleyeceği veya delegeleri ikna etmek için neler söylemeniz gerektiğine deneyim kazandıkça hakim olacaksınız.
Delegelik sayınız genellikle sekiz ve üstü olduğunda bu size komite başkanlığı yapmanız için bir kapı açıyor. Bu aslında konferanstan konferansa, akademik ekibin beklentisi veya kişinin hakimiyetine bağlı olarak az bir farkla da olsa değişebiliyor. Peki komite başkanlığı nedir biraz da bunu inceleyelim.

 

Komite Başkanı/ Yardımcısı Kimdir Ve Nasıl Olunur?

Komite başkanı anlamış olduğunuz üzere komiteyi yöneten kişi veya kişilere denir. Komite başkanının yanında bir de yardımcısı olur, o kişiye ise ‘’komite başkan yardımcısı’’ denir.
Başkanlar komitenin sorunsuzca işlemesinden sorumlu olan kişilerdir. Komitede dönen müzakerelerin akışını yöneten, tartışmanın pürüzsüz ve verimli geçmesini sağlamak için komitede bulunan ve komiteden sorumlu olan kişilerdir. Bunun yanında kendi takdirlerine bağlı olarak karar alma hakları da vardır.
Komiteyi eğer bir sınıf ve delegeleri de öğrenci olarak düşünürsek komite başkanı ve yardımcısı öğretmen rolüne eşdeğer olur.
Komite başkanlarının kesinlikle prosedüre ve işleyişe hakim olması gerekir. Yapılacak veya söylenecek herhangi bir prosedür veya işleyiş hatası o komiteyi olumsuz şekilde etkiler ve böylece katılımcılara yanlış izhalarda bulunmuş olurlar. Her katılımcı katıldığı konferanstan pozisyonu ne olursa olsun bir şeyler katıyor kendisine bu yüzden çok dikkatli olmak lazım. Karakteristik açıdan MUN ortamı simülasyon olmasına rağmen gerçek bir UN görüşmesindeymişsiniz gibi ciddiyetin sağlanması gereken bir ortam ve başkanların bu ciddiyeti sağlaması kesinlikle çok önemli. Ciddiyet, yanında da düzeni sağlar. Hitap etme yeteneği olan, gerekli ciddiyeti ve düzeni sağlayan, prosedür ve işleyişe hakim, yeterli düzeyde MUN konferansı tecrübesi olan, politik konulara ilgisi olan vb. özelliklere sahip kişilerden seçilmelidir.

Katılmış olduğunuz konferansların kalitesi ve prestiji, ayrıca almış olduğunuz ödüller sizin komite başkanı veya yardımcısı olmanızı sağlayan en önemli etkenlerden. Komite başkanı olmadan önce genellikle komite başkan yardımcısı olunur.
Peki komite başkan yardımcısının görevi nedir? Komite başkan yardımcısı, komitede yoklamayı alan, konuşma yapacak delegeleri sıraya koyan ve genel senetin düzenlemesinde rol alan kişidir. Kendisi adından da anlaşıldığı gibi komite başkanına belirli konularda yardım eden, komite başkanı olmadığında komiteyi yöneten kişidir. Yine aynı şekilde genellikle sekiz ve fazlası deneyim sayısı olan kişiler arasından seçilir.

Delegelikten Komite Başkanlığına Yükselme Sürecim

İstanbul Erkek Lisesi’nin 2018’de olan altıncı oturumunu düzenlediği IELMUN’18’e katılmamla, MUN hayatıma bir kapı açmış oldum.
Bireysel olarak katıldığım bu konferans benim ilk deneyimimdi. Neredeyse hiçbir şey bilmiyordum. İlk gittiğim zaman ne yapmam gerektiğini ne konuşmam gerektiğini bilmeyerek gitmiştim fakat bunu avantaja çevirip komitedeki delegelerden, komite başkanlarımdan kendime katabildiğim kadar bilgi ve tecrübe kattım.

Okulumda İngilizce MUN kulübüne alındım. MUN kulübümüzde delegelik yapmanın ardından büyük hazırlıklarla ve emeklerle hazırlandığımız sürenin sonunda Hollanda’da düzenlenen Haarlem MUN’in yirmi ikinci oturumuna katıldım.

2019 yılında gidebildiğim kadar çeşitli konferansa çeşitli pozisyonlarda giderek kendimi geliştirdim. Ne kadar çok konferansa gidersem prosedüre ve işleyişe o kadar hakım olabileceğimi biliyordum ve sadece bu yeterli değildi, bunların üzerine benim de bir şeyler koymam gerekiyordu.  2019 yazında katıldığım ASALMUN’19 konferansında ilk komite başkanlığımı yaptım. Genel sekreter müsteşarımla beraber iyi bir şekilde komiteyi yönettik. Komite başkanlık deneyimim giderek arttı. 2019-2020 okul döneminin başında tekrar okulumun İngilizce MUN kulübünde bu sefer komite başkanlığı yapmaya başladım. Geçtiğimiz şubat ayında Harvard MUN’in altmış yedinci oturumuna katıldım. Herkes istediği ve çabaladığı sürece istediği her şeyi elde edebilir. Başarı merdivenlerini çıkmak emek ister. Ama şunu unutmayın ki, katıldığınız bir MUN konferansı ve devamını getirmeniz hayatınızı iyi anlamda farklı yönlere çekebilir.

Genel Sekreter Müsteşarı (USG) Kimdir ve Nasıl Olunur?

Komite başkanı ve yardımcısı ‘’genel sekreter müsteşarı’’nın İngilizce’den bildiğimiz Under Secretary General (USG) pozisyonunun alt kademesidir.
Müsteşar sorumlu olduğu komitenin genel işleyişinden sorumludur. Komitenin ilk oturumda genellikle kendisini tanıttıktan sonra prosedür ve işleyişi anlatır. Kendisi genel senetler oylanmadan son kontrolleri yapar ve kendisinden onay alınır. Komitede konuyla ilgili sorun varsa gelir ve konuyu tüm komiteye açıklar, sorunu çözmek için elinden geleni yapar.
Konferanstan önce yazılan ‘’çalışma rehber’’lerinden yani ‘’study guide’’lardan sorumlu olan kişidir. Yazmış olduğu çalışma rehberleri, delegelerin komitenin işleyişinde sıkıntı yaşamamasını sağlarken komite başkan ve yardımcısı için de rahatlık sağlar çünkü delegeler konuya hakim bir şekilde oturumlara gelir. Komitede olacak ülkeleri belirler ve başvuru sürecine açar.

Akademik açıdan komiteyle ilgilenirken bir yandan da sekreterya (secretariat) ile komite ve başkanlar arasındaki köprü görevini görür. Komitede herhangi bir sorun yaşandığında kendisi olaya müdahale edebilme hakkına sahiptir. Komite başkanlarına yardım eder, sürecin sorunsuz ve akıcı geçmesini sağlar. Konferans boyunca da sık sık komiteye gelerek işleyişi gözlemler.
Delegelikten komite başkan yardımcılığına, sonrasında genel sekreter müsteşarlığına deneyim sayınız arttıkça yükselebilirsiniz.

Bu anlattığım süreç konferanstan konferansa, prosedürden prosedüre değişebilir. HARVARD Prosedürü ve THIMUN porseüdünde farklılık olabilir. Sorularınız olursa bu makalenin altına yazabilirsiniz.

Merve Ceren ÇIRAĞ